Hôm nay, ăn xong cơm trưa, lúc trở về làm việc, hai mí mắt của Hàn Ấn bắt đầu đánh nhau. Công việc giáo sư quy luật khiến anh nuôi thành thói quen nghỉ giữa trưa, nhưng từ khi có thể chính thức tham dự phá án, đừng nói giữa trưa, ngay cả tối cũng ngủ không ngon. Lúc này anh thật sự có chút không chịu nổi, liền muốn ngủ một lát. Kỳ thật không cần ngủ nhiều, chỉ cần khoảng 20 phút, buổi chiều đã có thể tỉnh táo tinh thần.
Vừa mới nhắm mắt lại, liền bị một tiếng "ầm" bừng tỉnh, tay Hàn Ấn run bắn lật ngã tách trà bên cạnh, nước đổ khắp bàn.
"Căng thẳng cái gì? Không làm chuyện áy náy, không sợ quỷ gõ cửa! Có phải đã làm chuyện xấu gì không?" Hóa ra là Phương Vũ chẳng biết khi nào đã lẻn sang, thình lình vỗ bàn một cái, lúc này đang bày vẻ mặt cười trộm hả hê khi người gặp họa.
"Làm gì, đồ xấu xa? Muốn hù chết người à!" Hàn Ấn dùng khăn lau nước trên bàn, tức giận nói.
"Phụng ý chỉ Hạng đội, 5 phút sau tập hợp tại phòng hội nghị, lãnh đạo cục muốn nghe báo cáo tình tiết vụ án. Hạng đội đặc biệt dặn dò, cho cậu tham gia cùng. Ha ha, vui chưa? Được rồi, thu dọn nhanh lên đừng tới trễ! Tôi còn phải đi thông báo anh Từ, ông già đó giữa trưa không biết trốn đâu ngủ rồi, gọi điện cũng không nghe." Phương Vũ nói xong rời đi như cơn gió.
Buổi sáng lãnh đạo cục được yêu cầu đến thành phố mở hội nghị, mới vừa trở về liền vội vã triệu tập mọi người, phỏng chừng đã bị áp lực từ lãnh đạo phía trên. Hàn Ấn thầm đoán, vội vàng thu dọn bàn, rồi đi về phía phòng hội nghị. Lần đầu tham gia hội nghị có liên quan đến tình tiết vụ án, không thể đến muộn được.
Phòng hội nghị đội hình cảnh.
Thư ký Đảng Ủy kiêm cục trưởng Đinh Học Tuyển ngồi đầu bàn hội nghị, hai bên trái phải lần lượt là hai cánh tay phó bí thư Đảng Ủy kiêm cục phó Quách Hạc Tùng, cùng với cục phó chủ quản trinh sát hình sự Doãn Chính Sơn, vẻ mặt ba người đều khá nghiêm túc.
Mấy vị nòng cốt trong chi đội lục tục đi tới, tự giác ngồi xuống hai bên bàn. Hạng Hạo Nhiên ngồi ở vị trí chính giữa thấy Hàn Ấn tiến đến, vẫy tay với anh, ra hiệu anh ngồi bên cạnh mình, sau đó ghé vào tai anh nói nhỏ vài câu.
Hội nghị chính thức bắt đầu, đầu tiên Hạng Hạo Nhiên giới thiệu tường tận một lượt tình hình hiện trường phát hiện án và tư liệu bối cảnh của hai nạn nhân, sau đó báo cáo tiến triển điều tra phá án, tổng kết lại vài điểm sau đây:
Một, đêm Vương Ích Đức bị giết, nhân viên trực bệnh viện và bệnh nhân không hề phát hiện nhân vật khả nghi, đã xem xét kỹ máy theo dõi đêm đó do khoa bảo an bệnh viện cung cấp, cũng không phát hiện kẻ tình nghi. Nhưng thông qua khảo sát, về cơ bản đã nắm giữ lộ tuyến ra vào của hung thủ. Lầu một bệnh viện trung tâm, trên cửa sổ phòng vệ sinh nam bên trái cầu thang có một song sắt bị phá hỏng, hung thủ hẳn là ra vào bệnh viện từ chỗ này, do đó thành công tránh né được thiết bị theo dõi. Sau đó song sắt hẳn đã được tẩy rửa, phía trên không có bất kỳ dấu tay nào. Mà vụ án hoa viên Cảnh Trình do thời tiết xấu, hơn nữa thiết bị theo dõi trong tiểu khu không đủ, đồng dạng không có người chứng kiến, cũng không có phát hiện dấu vết liên quan.
Hai, hai nạn nhân đều mang chức vị quan trọng ở đơn vị, quan hệ xã hội khá rộng. Phía Vu Mai, tổ phá án tra xét danh sách tình nghi Mã Thành Công cung cấp. Ngoại trừ một người xuất ngoại, một người bệnh mất, ai cũng đều đã tiến hành thẩm vấn, không có chứng cứ cho thấy họ có liên quan đến vụ án. Nhân viên phá án thậm chí tìm được nạn nhân vụ kiện ngụy tạo chứng cứ Ngô Bằng nhắc đến -- Hoàng Tiểu Nhu từng làm phục vụ viên tại khách sạn nào đó.
Sau vụ kiện, Hoàng Tiểu Nhu mắc chứng uất ức nặng, không lâu sau liền vào bệnh viện tâm thần. Hoàng Tiểu Nhu là con gái một trong nhà, không có bạn trai, mẹ nửa năm trước do bệnh qua đời, cha Hoàng Phát là một tài xế xe taxi. Đêm xảy ra vụ án, do thời tiết không tốt, Hoàng Phát cùng mấy bạn xe tụ tập uống rượu tại một quán rượu nhỏ. Bạn xe đã chứng thật, trong lúc tụ tập, Hoàng Phát không hề rời khỏi quán rượu. Nhân viên phá án từ mặt bên biết được, Hoàng Phát cũng không biết Vu Mai mới là người sai khiến phía sau vụ kiện kia. Mà phía Vương Ích Đức, cơ cấu chữa bệnh từng hợp tác với hắn đều tỏ vẻ hợp tác rất vui vẻ, không hề xảy ra tranh cãi. Về phần tai nạn điều trị, bệnh viện hàng năm sẽ xuất hiện vài vụ, nhưng ở phương diện này, người nhà nạn nhân chủ yếu truy cứu bệnh viện hoặc trách nhiệm của bác sĩ liên quan, mà bệnh viện cũng có người chuyên môn và cơ cấu luật chuyên môn để ứng phó, căn bản không chạm được tới Vương Ích Đức. Cho nên tới bây giờ, còn chưa phát hiện kẻ tình nghi có động cơ trả thù rõ ràng.
Ba, trong đội tổ chức nhân lực tiến hành điều tra người nhà và quan hệ xã hội của hai nạn nhân, trước mắt vẫn chưa tìm được chứng cứ có thể kết nối hai người. Nhóm người nhà đều phủ nhận họ quen biết nhau, trên công việc không có liên kết nghiệp vụ, điện thoại di động, điện thoại nhà, điện thoại đơn vị cũng chưa từng liên lạc, thậm chí ngay cả giữa thân thích, bạn bè cũng chưa từng xuất hiện giao điểm.
Bốn, khoa pháp y và kỹ thuật đều tiến hành giám định cẩn thận nhiều lần vật chứng, không phát hiện vật chứng có thể kết nối với thân phận hung thủ.
Nhìn chung hai vụ án: Người chết đều bị thắt lưng da siết chết từ phía sau, cùng bị cởi hết quần áo, dùng dây thừng trói lấy, bày thành tư thế quỳ thẳng. Hơn nữa chất liệu sợi dây, phương thức trói, cùng cách cột thừng đều giống nhau. Hung thủ cùng cắt một bộ phận nào đó của nạn nhân, hơn nữa mang khỏi hiện trường. Còn nữa, làm người ra hết sức khó hiểu là -- Hung thủ sau khi gây án đều xếp quần áo của nạn nhân lại gọn gàng đặt đó.
Mặc dù biểu hiện hung thủ trong hai vụ án có chút bất đồng, nhưng những dấu hiện trên đủ để chứng minh, hai vụ án cùng một hung thủ gây nên, đã có thể gộp án điều tra.
Tiến triển điều tra của vụ án rất khó làm cho người ta hài lòng, sắc mặt cục trưởng nhìn không tốt lắm, Doãn Chính Sơn thì khó coi hơn. Hạng Hạo Nhiên nhìn vào mắt vừa khó xử lại vừa bất đắc dĩ, y hơi mất tự nhiên ho vài tiếng, nói với cục trưởng Đinh Học Tuyển: "Tình hình trước mắt là thế, xin cục trưởng đưa chỉ thị."
Đinh Học Tuyển lạnh mắt nhìn khắp một lượt, người phía dưới cúi đầu, thở cũng không dám thở mạnh. Giọng điệu Đinh Học Tuyển nghiêm khắc nói: "Đầu tiên tôi phải nói, trong cục rất bất mãn với công tác của đội hình cảnh khoảng thời gian này! Chỉ trong một tuần ngắn ngủi xảy ra hai vụ án mạng, mà các cậu ngay cả một chút đầu mối cũng không tìm được! Các cậu bảo cục làm sao ăn nói với lãnh đạo thành phố? Làm sao ăn nói với quần chúng nhân dân? Vụ án nhiều, khổ cực cũng không phải lý do, tôi cũng không quan tâm các cậu có lý do gì, nếu đã mặc đồng phục cảnh sát này, phải có năng lực chịu đựng áp lực đó! Tôi tuyên bố, từ bây giờ thành lập 'Tổ chuyên án 8.20' (Vụ án đầu tiên xảy ra vào ngày 20 tháng 8, nên đặt là tổ chuyên án 8.20), toàn lực ứng phó điều tra vụ án này. Tổ trưởng do Doãn cục đảm nhiệm, Hạng Hạo Nhiên là tổ phó, tất cả cảnh viên toàn thành phố hủy bỏ hết phép nghỉ, nhận lệnh 24 giờ!"
Đinh Học Tuyển kết thúc câu, rồi dùng ánh mắt sắc bén quét nhìn mọi người một lượt, gõ gõ bàn, nói: "Các cậu cũng biết, tôi không thích loại nói suông kỳ hạn phá án này, nhưng thời gian còn lại cho chúng ta quả thật không nhiều lắm. Bây giờ là đầu tháng chín, bị chú ý chính là đại hội diễn đàn kinh tế quốc tế Xuân Hải khai mạc vào cuối tháng, ngay sau đó lại là mười một tuần du lịch vàng, thành phố muốn làm hoạt động diễu hành cỡ lớn cùng xe tuần hành. Hai nhiệm vụ này được thành phố coi trọng nhất năm nay, hơn nữa có ảnh hưởng sâu sắc đến phát triển kinh tế của thành phố chúng ta. Thành phố đã mời đông đảo nhân sĩ kinh tế chính trị trong ngoài nước cùng truyền thông tham dự, đến lúc đó sẽ có lượng lớn du khách ùn ùn kéo tới.
Nếu đến lúc đó vụ án còn chưa giải quyết được, một mặt dễ lẫn lộn tiêu điểm, mặt khác cũng sẽ ảnh hưởng đến triển khai thuận lợi các loại hoạt động, tiến tới ảnh hưởng đến hình tượng tổng thể của thành phố Xuân Hải. Tôi nghĩ, trách nhiệm nhiều thế nào, trong lòng mọi người hẳn đều rõ nhỉ? Được rồi, tôi cũng không nói nhiều nữa, các cậu xem mà lo liệu đi!"
Đinh Học Tuyển thở dốc, cơn tức dường như đã ổn định lại, dịu giọng nói với Doãn Chính Sơn bên tay phải: "Được rồi lão Doãn, tổ chuyên án các cậu thảo luận chút đi, tôi và Quách cục còn có việc không tham dự nữa." Nói xong liền đứng dậy cùng Quách Hạc Tùng lần lượt ra khỏi phòng hội nghị.
"Lão Đại" "Lão Nhị" vừa đi, còn lại trong phòng hội nghị đều là người trong nhà phòng trinh sát hình sự, bầu không khí nhất thời không căng thẳng thế nữa, mọi người đều ngẩng đầu trừng mắt, chờ Doãn cục đưa chỉ thị.
Doãn cục hất cằm với Hạng Hạo Nhiên, nói: "Cậu nói đi."
Hạng Hạo Nhiên "ừ" một tiếng gật đầu, nói: "Vừa nãy tôi đã nói, hung thủ của hai vụ án đã có thể xác định là cùng một người, nhưng đối với tính chất của vụ án, động cơ hung thủ gây án, cùng vời hướng đi có khả năng trong tương lai của vụ án, chúng ta đều thiếu đầu mối chỉ dẫn hữu hiệu, cho nên bây giờ tôi xin mời trợ lý Hàn Ấn, vị chuyên gia tâm lý học tội phạm tới giúp chúng ta cẩn thận phân tích."
Bởi vì trước khi bắt đầu hội nghị Hạo Nhiên từng dặn dò, Hàn Ấn bấy giờ đã sắp xếp lại suy nghĩ, cho nên vẻ mặt trước Doãn cục và mọi người rất ung dung bình tĩnh. Trước hết anh khiêm nhường nói Hạng đội quá khen, anh không tính là chuyên gia gì, chỉ thông qua nghiệp vụ của mình cung cấp chút tham khảo cho mọi người, sau đó mới bắt đầu trình bày cái nhìn của anh đối với vụ án.
"Hai vụ án trước mắt có khả năng khác với các vụ án mà mọi người từng gặp trước đây, thông qua phân tích đặc thù hành vi của hung thủ, tôi cho rằng, chúng ta đang gặp một sát nhân cuồng biến thái, hơn nữa hắn sẽ tiếp tục gây án bất cứ lúc nào!"
Hàn Ấn ngay từ đầu đã tung ra một quan điểm mang tính bùng nổ như vậy, quả thực khiến mọi người trừ Hạng Hạo Nhiên ra cảm thấy ngoài ý muốn, Doãn cục càng kinh ngạc không thôi. Tham gia công tác trinh sát hình sự gần ba mươi năm, Doãn Chính Sơn cho tới giờ chưa từng gặp phải loại vụ án này, thậm chí truy ngược dòng lịch sử cả thành phố Xuân Hải này, cũng chưa từng xảy ra loại vụ án ấy. Mặc dù cứ vài năm thỉnh thoảng sẽ nhìn thấy trên thông báo nội bộ cảnh sát một vài vụ án có liên quan đến giết người biến thái, nhưng ông vẫn cảm thấy cực kỳ cá biệt, hiếm xảy ra, không ngờ bây giờ lại xuất hiện ngay bên cạnh mình. Mặc dù Doãn Chính Sơn chưa trải qua loại vụ án này, nhưng biết rõ tính ảnh hưởng và nguy hại của nó. Ông nhìn chằm chằm Hàn Ấn đánh giá trên dưới một lượt, vẻ mặt hoài nghi nói: "Nói xem căn cứ của cậu là gì."
"Vậy nè, trợ lý Hàn, cậu hãy dùng chuyên môn của cậu, kết hợp với tình tiết vụ án nói cụ thể hơn, chúng tôi cũng có thể thuận tiện học tập một chút." Hạng Hạo Nhiên không đợi Hàn Ấn nói, chen vào nói trước.
"Dạ! Coi như tôi đang múa rìu qua mắt thợ trước các tiền bối vậy." Hàn Ấn gật đầu, cảm kích nhìn thoáng qua Hạng Hạo Nhiên. Anh biết dụng ý trong lời Hạng Hạo Nhiên nói, là muốn cho anh nói ra đầy đủ luận cứ, tranh thủ thu được ủng hộ của mọi người nhất là Doãn cục.
"Tôi biết, khi đội đang xử lý hai vụ án này vẫn chưa tìm được động cơ gây án của hung thủ, cho nên không thể nào định tính được vụ án. Đây là vì nguyên nhân hành động của kẻ tội phạm biến thái theo tính tâm lý, không có ý nghĩa thực tế, là một loại giết người không có động cơ. Hắn thông qua điều khiển, chi phối, khống chế tính mạng của con người để giành được phát tiết và giải phóng tình cảm đặc thù nào đó về mặt tâm lý, thế nên loại tội phạm này rất ít khi có thể tự dưng ngưng hẳn. Chúng không cách nào ức chế dục vọng của mình, chỉ có thể thông qua liên tục không ngừng gây án để giành được thỏa mãn, mãi đến khi bị hủy diệt hoặc xuất hiện trường hợp bất khả kháng mới thôi.
Cứ xem chứng cứ từ hai vụ án hiện tại, có ba đặc điểm tương tự rõ ràng là: Thứ nhất, thủ pháp gây án giống nhau. Hung thủ đều áp dụng đột ngột tập kích từ sau lưng, dùng thắt lưng da siết chết người bị hại. Đây có thể là một loại phương thức hành hung hắn thích, cảm thấy thoải mái, có thể mang đến cho hắn khoái cảm nào đó. Đương nhiên, đây không phải là bất biến, hung thủ sẽ theo kinh nghiệm liên tục gây án tích lũy được, căn cứ hoàn cảnh mà hoàn thiện thủ pháp, vận dụng linh hoạt. Thứ hai, đặc điểm gây án giống nhau, bình thường chúng ta gọi là dấu hiệu phạm tội giống nhau. Trong vụ án này, hung thủ sau khi siết chết Vu Mai và Vương Ích Đức, gần như còn cho thêm vào hành vi nhìn như không liên quan gì đến giết người, bao gồm cởi sạch quần áo của nạn nhân chẳng hạn. Thứ ba, nghề nghiệp của hai nạn nhân -- Một người là luật sư, một người là bác sĩ, nhìn như không liên quan, nhưng nói chung đều là nghề thuộc về phục vụ xã hội công chúng. Hai người đều thành công trong sự nghiệp, sở hữu địa vị xã hội nhất định. Quan trọng nhất, chúng ta hiện giờ đã kiểm tra, họ mặc dù hình tượng bên ngoài rất tốt, nhưng sau lưng đều làm một vài vụ vi phạm quy định thậm chí trái pháp luật. Nói tóm lại, họ đều là người có thành tựu trong lĩnh vực chuyên ngành nào đó, đồng thời cũng có thiếu sót đạo đức nghiêm trọng. Vì vậy có thể thấy được, nạn nhân có sẵn loại hình cố định.
Kỳ thật, ba điểm trên chính là ba yếu tố phán đoán tội phạm liên hoàn về mặt lý luận. Bình thường, chỉ cần khớp một yếu tố trong đó, vụ án đã có thể xem như án liên hoàn. Mà chứng cứ của vụ án này lại phù hợp với cả ba yếu tố, cho nên mặc dù hiện giờ chỉ có hai vụ án, còn tồn tại nhiều khả năng, nhưng cá nhân tôi phán đoán, hai vụ trước mắt này nhất định là một sát thủ liên hoàn gây nên. Phân tích hiện nay là như vậy."
Hàn Ấn nói xong, thở dài một hơi, lòng bàn tay đều là mồ hôi.
Phương pháp phân tích chứng cứ hành vi, tiến tới miêu tả ra đường nét tội phạm làm ra một loại phương tiện phụ trợ vận dụng vào trong phá vụ án hình sự thực tế, ở Âu Mỹ đã khá phổ biến. Nhưng trong nước tiếp xúc với thông tin mặt này khá muộn, hơn nữa thiếu hụt hệ thống nghiên cứu bản quốc hóa và nhân viên chuyên nghiệp, cho nên trong vận dụng thực chiến rất thiếu, phần lớn cảnh viên hình sự cơ bản vẫn ôm thái độ hoài nghi, xét nét.
Quả nhiên, Hàn Ấn vừa dứt lời, tiếng nghi vấn liền nổi lên bốn phía.
"Trợ lý Hàn, trong hai vụ án, cái anh gọi dấu hiệu phạm tội có chỗ khác biệt. Thí dụ như, hung thủ trong vụ án thứ nhất cắt đứt lưỡi nạn nhân, mà trong vụ án thứ hai lại móc mắt nạn nhân, thế là vì sao?" Một cảnh viên trẻ tuổi hỏi.
"Ừm, tôi nói dấu hiệu phạm tội giống nhau, là chỉ dấu hiệu hành vi phản ánh nhu cầu tâm lý giống nhau. Trong vụ án này, cắt lưỡi và móc mắt với hung thủ mà nói đều là một loại phương pháp trừng phạt." Hàn Ấn ung dung trả lời, sau đó lại bổ sung nói, "Hung thủ trong hai vụ án, với mỗi một trình tự đều chấp hành cực kỳ nghiêm ngặt, dấu hiệu hành vi cơ hồ chồng chất, cho nên tôi cho rằng nó là một loại dấu hiệu hành vi nghi thức hóa. Việc này có khả năng đến từ tín ngưỡng tôn giáo, hoặc bắt chước tình tiết trong phim ảnh và tiểu thuyết, cũng có thể do hung thủ tự mình sáng tạo."
"Tại sao hung thủ phải để lại một con dao ở hiện trường thứ hai? Để dao lại chắc chắn có mục đích của hắn, vậy tại sao trong vụ án đầu tiên hắn không để lại bất kỳ thứ gì?" Lúc này là Phương Vũ hỏi.
Hàn Ấn nhìn chằm chằm Phương Vũ, nghĩ thầm thằng nhóc này mà nghiêm túc, đặt câu hỏi cũng ra hồn đấy, không nhịn được hé miệng cười nói: "Từ trên lý luận, dấu hiệu hành vi của sát thủ liên hoàn biến thái chắc hẳn sẽ không dễ dàng xảy ra thay đổi, nhưng trong nhân cách của chúng lại có sẵn thiên tính theo đuổi hoàn mỹ, nếu nghi thức được phó thác hàm nghĩa nào đó, đương nhiên càng hoàn mỹ càng tốt, cho nên chúng sẽ luôn sửa đổi và hoàn thiện để biểu đạt hàm nghĩa nghi thức càng thêm hoàn mỹ, những việc này căn bản làm cho bản thân thu được cảm giác khống chế và cảm giác thỏa mãn mãnh liệt hơn. Cho nên hành vi để lại dao của hung thủ, có thể là một loại bổ sung của nghi thức. Đương nhiên, còn có một loại khả năng khác, hung thủ đang mượn những thứ này phát động khiêu chiến cảnh sát, nếu là vậy, nghĩa là hung thủ đã gây án thăng cấp."
Sau đó, mọi người lại bảy bảy tám tám đưa ra một vài vấn đề, Hàn Ấn đều giải đáp khiến người ta tin phục. Hạng Hạo Nhiên nhìn thấy đã khá đủ rồi, liền quay đầu nói với Doãn Chính Sơn: "Doãn cục, ngài thấy... Ý kiến của ngài?"
Vẻ mặt của Doãn Chính Sơn thoạt nhìn có chút nghiêm trọng, ông ta đã suy tư một lát rồi, sau đó cau mày nói với mọi người: "Khi mọi người thảo luận tôi một mực nghĩ, nếu chân tướng đúng như đồng chí Tiểu Hàn phân tích, hung thủ là một sát thủ biến thái liên hoàn, hắn dựa theo loại hình cố định nào đó đi tìm người bị hại, vậy có phải giữa họ có khả năng không hề có mối liên hệ, không xảy ra bất kỳ giao điểm nào? Nếu là vậy, bây giờ mọi người hao phí nhân lực sắp xếp công tác điều tra chẳng phải không có trợ giúp gì cho phá án sao?"
"Không, không, không." Hàn Ấn vội vàng giải thích, "Họ có thể sẽ không sinh ra giao điểm thực tế, nhưng cũng không cho thấy rằng họ không biết nhau. Nhất định sẽ có mối liên hệ nào đó giữa hung thủ và nạn nhân, hoặc giữa nạn nhân với nạn nhân. Người phù hợp điều kiện rất nhiều, tại sao hắn lại cứ chọn hai người này?
Loại liên hệ này có thể là một thứ gì đó hoặc sự kiện nhỏ nhặt không đáng kể, có lẽ họ từng có trải nghiệm chung, hoặc chỉ là thường xuyên đến cùng một nhà hàng ăn uống, hoặc thích cùng một quyển sách, lên cùng một trang mạng, hoặc trên cơ thể họ có một bộ phận nào đó tương tự... Tóm lại, nó sẽ là một loại liên hệ rất kín đáo, rất ít ai để ý, nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt với hung thủ. Cho nên điều tra quy mô lớn là cực kỳ cần thiết, hơn nữa phải đi sâu hơn, cẩn thận hơn."
"À, là thế sao." Doãn Chính Sơn suy tư gật gù, tiếp theo nói với Hạng Hạo Nhiên, "Kế tiếp cậu có ý kiến gì không?"
Hạng Hạo Nhiên đáp: "Tôi nghĩ thế này, một mặt chúng ta không buông lỏng phương pháp điều tra, mặt khác chúng ta sẽ phối hợp